Bez kategorii Main

“Księżna Daisy von Pless: szczęśliwe lata”

Wystawa fotografii księżnej pszczyńskiej zw. Daisy i jej przyjaciół, wykonanych na podstawie oryginalnych szklanych negatywów z lat: 1897–1911, pochodzących z słynnego londyńskiego Studia Lafayetteʼa. Ekspozycja została przygotowana przez Muzeum Zamkowe w Pszczynie we współpracy z Victoria & Albert Museum w Londynie.

.

Postać księżnej Daisy von Pless, od dawna budzi zainteresowanie nie tylko wśród badaczy, ale także wśród publiczności. Jej historia, przypadająca na niezwykle burzliwe dzieje Europy, wciąż inspiruje i rozpala wyobraźnię. Jako kobieta przeszła niezwykłą drogę – od niemal bajkowego życia w sławie, urodzie i luksusie, po samotność, kalectwo i nędzę.

.

Wystawa czynna: 24 lutego 2017 – 23 kwietnia 2017 r.

.

Wernisaż: 23 lutego 2017 r., czwartek,  godz. 18.00

.

* * *

.

Wystawie towarzyszy cykl wykładów Marty Dąbrowskiej:

.

23 luty 2017, godz.19.00: Blaski i cienie życia księżnej pszczyńskiej

.

8 marca 2017, godz.17.00: Sekrety pałacowej garderoby – kreacje księżnej Daisy

.

20 kwietnia 2017, godz. 17.00: Jubilerskie skarby księżnej Daisy

.

Marta Dąbrowska – absolwentka historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w Lublinie oraz architektury wnętrz i wzornictwa (studia podyplomowe) na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Pracownik Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Katowicach, Delegatury w Bielsku-Białej. Członkini Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej i Kostiumingu „Krynolina”. Główne obszary zainteresowań naukowych: rzemiosło artystyczne, kostiumologia, sztuka sakralna, nowożytna architektura rezydencjonalna, historia życia codziennego i obyczajowości na przełomie XIX i XX w.

.

* * *

.

Warsztaty na Zamku dla dzieci i młodzieży:

.

Warsztaty „Oblicza Daisy” to doskonała okazja, aby poznać szlachetne techniki fotograficzne. Zajęcia zaczniemy od zwiedzania wystawy „Księżna Daisy von Pless: szczęśliwe lata”, a następnie udamy się do wnętrza najstarszego aparatu, czyli do camera obscura, w którą będzie zmieniona nasza sala warsztatowa. W części plastycznej magię fotografii odkryjemy przy pomocy cyjanotypii. Brzmi zagadkowo? Dołącz do naszych zajęć, a odnajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania.

.

Zapisy w Dziale Edukacji tel.: 33 8210303, edukacja@ muzeum.bielsko.pl

.

* * *

.

Pszczyńska księżna

.

Księżna Daisy von Pless czyli Mary Theresa Cornwallis-West urodziła się w 1873 r. w arystokratycznej rodzinie Cornwallis-West z zamku Ruthin w północnej Walii. W wieku 18 lat wyszła za mąż za Hansa Heinricha XV Hochberga von Pless (1861–1938), zwanego najbogatszym księciem w Niemczech. Zamek w Pszczynie stał się jej domem, a jej współcześni szybko okrzyknęli ją Fairy Taile Princess. Ogromny majątek księcia i koneksje rodziny Cornwallis-West pozwoliły parze na wystawne i dostatnie życie. Wiele podróżowali niemal po całym świecie, byli gośćmi w najznakomitszych dworach ówczesnej Europy, uczestniczyli w balach, polowaniach, derbach i regatach. W pełni należeli do high-society tamtych czasów. Jednak nie wszystkie zachowania angielskiej księżnej znajdowały akceptację w oczach niemieckiej arystokracji. Księżna von Pless nie do końca poddawała się rygorom sztywnej, konserwatywnej etykiety pruskiej; w przeciwieństwie do niemieckich dam, z upodobaniem oddawała się działalności charytatywnej i udzielała się społecznie. Z biegiem czasu krytyka wobec niej rosła, a szczęśliwe lata dobiegały końca. W 1910 r., po urodzeniu najmłodszego syna, Bolko, Daisy zachorowała, powoli narastał też kryzys w jej małżeństwie. Na osobiste nieszczęścia księżnej nałożyły się tragiczne wydarzenia w Europie, związane z wybuchem I wojny światowej. Jej pozycja polityczna i społeczna jako Angielki, żony niemieckiego księcia, stawała się coraz bardziej niejednoznaczna, co skazywało ją na samotność i odosobnienie, zarówno w ojczyźnie, jak i w kraju, w którym mieszkała. Po 1914 r. losy Daisy potoczyły się jeszcze dramatyczniej. Utrata obojga rodziców, postępująca choroba, rozwód w 1923 r. i upadek fortuny księcia von Pless spowodowały znaczne obniżenie jej poziomu życia. Mieszkając najpierw we Francji, a później w Monachium, stopniowo pogrążała się w biedzie, gdyż otrzymanie zasądzonych jej alimentów było coraz trudniejsze z powodu zadłużonych majątków rodzinnych, a po dojściu Hitlera do władzy stało się prawie niemożliwe, gdyż księżna nie była już obywatelką niemiecką. Jej sytuacja finansowa była katastrofalna, wobec czego w 1935 r. musiała przeprowadzić się do zamku Książ na Dolnym Śląsku, należącym do Hochbergów, gdzie zamieszkała w małym mieszkaniu w skrzydle budynku bramnego. Żyła bardzo skromnie, los dzieliła z jedyną służącą, Dolly, która opiekowała się mocno schorowaną księżną, poruszającą się na wózku inwalidzkim. Tu zastała ją II wojna światowa. W 1941 r. Daisy, na wskutek zajęcia zamku przez hitlerowców, przeprowadziła się do Wałbrzycha do willi na terenie kompleksu pałacowego Czettritzów, gdzie spędziła ostatnie dwa lata swojego życia. Sparaliżowana i samotna, zmarła w biedzie w 1943 r.

.

* * *

.

Szklane klisze uratowane przez robotnika budowlanego

.

Negatywy wykonane zostały przez słynne londyńskie Studio Lafayette. Właścicielem zakładu był James Stack Lauder. Pod pseudonimem Lafayette, założył w 1880 r., w Dublinie zakład fotograficzny, który wkrótce stał się najbardziej prestiżowym atelier w Europie. Jego zdjęcia uznawano za odznaczające się największą techniczną doskonałością, uzyskaną m.in. przez oryginalne patenty. W 1887 r. jego sława dotarła do Windsoru, wtedy otrzymał propozycję wykonania zdjęcia królowej Wiktorii; wkrótce potem sfotografował całą rodzinę królewską. Ten ogromny zaszczyt sprawił, iż James Lafayette miał przywilej używania tytułu Fotografa Jej Królewskiej Mości. W owych czasach trudno było o lepszą reklamę, zakład odniósł ogromny sukces. Oprócz filii w Londynie,  w latach 90. XIX w. otwarte zostały zakłady w Glasgow, Manchesterze, Belfaście. W atelier wykonywano zdjęcia największym osobistościom dworskim, ludziom z towarzystwa, artystom, wojskowym, wielu gościom zagranicznym, począwszy od japońskich dyplomatów, a skończywszy na afrykańskich książętach. Daisy von Pless, jako prawdziwa celebrytka tamtej epoki, wielokrotnie odwiedzała to słynne londyńskie studio. Wszystkie zachowane negatywy są bardzo udanymi portretami księżnej, co świadczy nie tylko o talencie fotografa, ale także o profesjonalizmie modelki. Jej wizerunek jako niezwykle pięknej, czarującej i dostojnej kobiety przetrwał do dziś m.in. dzięki tym szklanym negatywom. Eksponaty cudem ocalały z przeznaczonego do rozbiórki budynku w 1988 r., dzięki brygadziście Therry’emu Thurstonowi, który nie miał serca wyrzucić sterty szkieł i klisz z londyńskiego strychu. A może to Daisy, ratując się od zapomnienia, natchnęła angielskiego robotnika, aby nie wyrzucał tych „dziwnych śmieci”… Kto wie…

.

Serdecznie zapraszamy na to niezwykłe spotkanie z księżną von Pless, która po raz pierwszy zagości w bielskim zamku i przypomni nam swoje dawne szczęśliwe lata.

.

.